خلاصه‌ی مطلب: سنسور اکسیژن (O2 Sensor) – چشم نامرئی ECU!رفیق، سنسور اکسیژن یکی از اون قطعاتیه که شاید به چشم نیاد، ولی نقش خیلی مهمی توی مصرف سوخت و عملکرد موتور داره. بدون این سنسور، ECU ماشین مث یه آشپز کور می‌مونه که نمی‌دونه چقدر نمک بریزه! 😆 حالا بریم ببینیم این قطعه دقیقاً چیه و چطور کار می‌کنه. سنسور اکسیژن چیه و چطوری کار می‌کنه؟سنسور اکسیژن، معمولاً روی منیفولد دود یا نزدیک به کاتالیزور نصب می‌شه و وظیفه‌ش اینه که میزان...

سنسور اکسیژن Lambda Sensor

سنسور اکسیژن (O2 Sensor) – چشم نامرئی ECU!رفیق، سنسور اکسیژن یکی از اون قطعاتیه که شاید به چشم نیاد، ولی نقش خیلی مهمی توی مصرف سوخت و عملکرد موتور داره. بدون این سنسور، ECU ماشین مث یه آشپز کور می‌مونه که نمی‌دونه چقدر نمک بریزه! 😆 حالا بریم ببینیم این قطعه دقیقاً چیه و چطور کار می‌کنه.

سنسور اکسیژن چیه و چطوری کار می‌کنه؟سنسور اکسیژن، معمولاً روی منیفولد دود یا نزدیک به کاتالیزور نصب می‌شه و وظیفه‌ش اینه که میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور رو اندازه بگیره. بعد این اطلاعات رو به ECU می‌فرسته تا مخلوط سوخت و هوا رو تنظیم کنه. یعنی اگه ترکیب سوخت و هوا غنی (پر از بنزین) یا فقیر (کم بنزین، زیاد هوا) باشه، ECU سریع دست به کار می‌شه و تنظیمش می‌کنه تا مصرف سوخت ایده‌آل بشه.

انواع سنسور اکسیژنحالا که فهمیدیم سنسور اکسیژن چی کار می‌کنه، بریم سراغ مدل‌های مختلفش:

سنسور اکسیژن دو سیمه – این مدل‌های قدیمی فقط یه سیگنال ولتاژ تولید می‌کنن و گرم‌کن داخلی ندارن. معمولاً دیر به کار میفتن و بیشتر توی ماشینای قدیمی دیده می‌شن.

سنسور اکسیژن چهار سیمه – این مدل رایج‌تره و علاوه بر سیم‌های سیگنال، یه گرم‌کن داخلی هم داره که باعث می‌شه سریع‌تر آماده کار بشه.

سنسور اکسیژن پهن‌باند (Wideband O2 Sensor) – این مدل پیشرفته‌تره و اطلاعات دقیق‌تری به ECU می‌ده. بیشتر توی ماشینای مدرن یا خودروهای تیون شده استفاده می‌شه.

جنس و مواد تشکیل‌دهنده سنسور اکسیژنبدنه سرامیکی – بیشتر سنسورهای اکسیژن از سرامیک مقاوم ساخته می‌شن که تحمل دمای بالای گازهای خروجی رو داشته باشه.

الکترودهای پلاتینیوم – سطح سنسور معمولاً با پلاتینیوم پوشیده شده که توی اندازه‌گیری میزان اکسیژن کمک می‌کنه.

سیم‌های مقاوم در برابر حرارت – این سنسور دمای بالایی رو تجربه می‌کنه، پس سیم‌ها و سوکتش از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شن.

علائم خرابی سنسور اکسیژنوقتی سنسور اکسیژن خراب بشه، ماشین شروع می‌کنه به قاطی کردن! از جمله مشکلاتی که ممکنه پیش بیاد:

افزایش مصرف سوخت 🚗💨

افت شتاب و عملکرد موتور ⚠️

روشن شدن چراغ چک انجین 💡

بوی بد و آزاردهنده از اگزوز 🤢

خرابی زودهنگام کاتالیزور 🔥

نحوه تست و نگهداری سنسور اکسیژناگه شک داری که سنسور اکسیژن ماشینت مشکل داره، این کارا رو انجام بده:

استفاده از دستگاه دیاگ – اگه مقدار ولتاژ خروجی سنسور خیلی کم یا ثابت باشه، نشونه خرابی سنسوره.

بررسی ظاهری سنسور – اگه سر سنسور دوده گرفته یا روغنی شده، احتمال خرابی زیاده.

اندازه‌گیری ولتاژ با مولتی‌متر – یه سنسور سالم باید بین 0.1 تا 0.9 ولت نوسان کنه. اگه این مقدار ثابت بمونه، یعنی سنسور مرده! 😅

جمع‌بندی این قسمتسنسور اکسیژن یه قطعه کوچیک اما خیلی مهمه که تأثیر زیادی روی مصرف سوخت و عملکرد موتور داره. اگه این سنسور خراب بشه، هم مصرف سوختت می‌ره بالا، هم موتور بد کار می‌کنه، هم کاتالیزورت سریع‌تر خراب می‌شه. پس حواست بهش باشه و اگه نشونه‌های خرابی دیدی، سریع تست و تعویضش کن. 😉

انواع سنسور اکسیژنحالا که فهمیدیم سنسور اکسیژن چی کار می‌کنه، بریم سراغ مدل‌های مختلفش:

افزایش مصرف سوخت 🚗💨

افت شتاب و عملکرد موتور ⚠️

روشن شدن چراغ چک انجین 💡

بوی بد و آزاردهنده از اگزوز 🤢

خرابی زودهنگام کاتالیزور 🔥

نحوه تست و نگهداری سنسور اکسیژناگه شک داری که سنسور اکسیژن ماشینت مشکل داره، این کارا رو انجام بده:

استفاده از دستگاه دیاگ – اگه مقدار ولتاژ خروجی سنسور خیلی کم یا ثابت باشه، نشونه خرابی سنسوره.

بررسی ظاهری سنسور – اگه سر سنسور دوده گرفته یا روغنی شده، احتمال خرابی زیاده.

نکات تخصصی‌تر درباره سنسور اکسیژنتاثیر بر ترکیب سوخت و هوا: سنسور اکسیژن نه تنها روی مصرف سوخت بلکه روی آلایندگی خودرو هم اثر داره. اگر این سنسور درست کار نکنه، مخلوط سوخت و هوا نامتعادل می‌شه و باعث افزایش آلاینده‌هایی مثل CO و NOx در گازهای خروجی می‌شه.

تفاوت سنسور اکسیژن قبل و بعد از کاتالیزور: بعضی از ماشین‌ها دو تا سنسور اکسیژن دارن، یکی قبل از کاتالیزور و یکی بعدش. سنسور اول برای تنظیم ترکیب سوخت و هوا استفاده می‌شه و سنسور دوم برای بررسی عملکرد کاتالیزور.

عمر مفید سنسور: معمولاً سنسورهای اکسیژن بعد از 80 تا 160 هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارن، ولی بسته به کیفیت سوخت و شرایط رانندگی ممکنه زودتر خراب بشن.